Sosyal Medya

Makale

Erdoğan, ABD’ye ne öneriyor?

tarihinde yayınlandı.

WASHINGTON

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Washington temasları yoğun tempoyla devam ediyor. Seyahatin sebebi 4. nükleer güvenlik zirvesi görüşmelerine katılmak.
2010'dan itibaren yapılan nükleer zirvenin gündemi dünyanın nükleer güvenliÄŸinin önündeki potansiyel riskleri ortadan kaldırmak. Böylesi bir hedefin gerçekleÅŸmesi için istihbarat paylaşımından baÅŸlayarak kapsamlı bir uluslararası iÅŸbirliÄŸine ihtiyaç var. Ancak ortak tanımlanmış terörle mücadelede bile müttefik ülkelerin istihbarat paylaşımını yapmakta zorlandığı bir ortamda nükleer materyal konusunda bunun etkili bir ÅŸekilde yapılması için gidilecek uzun bir yol mevcut. Elbette ErdoÄŸan'ın Washington seyahatinin kritik boyutu nükleer zirve deÄŸil. Asıl gündemi ikili iliÅŸkileri "ortak deÄŸerler ve karşılıklı menfaatler temelinde" yeniden yapılandırmak için çaba göstermek.
Ä°kili iliÅŸkilerdeki anlaÅŸmazlıkların getirdiÄŸi pürüzlü ortamda "Türkiye karşıtlarının" bildik suçlamaları arz-ı endam ediyor. Sözgelimi ABD medyasındaki bazı yazılar ErdoÄŸan'ın seyahati vesilesiyle 'ye "güçlü bir demokratikleÅŸme uyarısı" verilmesi yönünde kampanya yürütüyor. ErdoÄŸan'ın bazı düşünce kuruluÅŸlarından isimlerle yaptığı konuÅŸmadaki YPG'ye verilen desteÄŸi eleÅŸtirmesini Foreign Policy Obama'ya "sert vuruÅŸ" olarak niteledi. Yine Amnesty International bir çaÄŸrıyla ErdoÄŸan'ın Brookings'deki konuÅŸması sırasında "insan hakları ihlalleri" adı altında protesto çabası içine girdi. Ä°kili iliÅŸkilerdeki sorunları aÅŸma amacıyla ErdoÄŸan'ın seyahatinde verdiÄŸi mesajlar ise yapıcı bir tonda. Düşünce kuruluÅŸu temsilcileri ile görüşmede PYD konusunda bile ABD'nin "Türkiye'yi anladığını ve yanında olduÄŸunu düşünmek istediÄŸini" söyledi. Önerisi ise daha net: "Karşı karşıya bulunduÄŸumuz sorunların çözümünde Türkiye- ABD ittifakının bir alternatifi olmadığı ortadadır. Burada esas mesele bu iÅŸbirliÄŸinin gerek stratejik gerek taktik düzlemde gerçek anlamda verimli kılınabilmesidir."
DEÄ°K'in düzenlediÄŸi yemekte iÅŸadamlarına yaptığı konuÅŸmada ise ErdoÄŸan, ABD- iliÅŸkilerinin "stratejik ortaklık", hatta Obama'nın önerisiyle tanımlandığı ÅŸekliyle "model ortaklık" düzlemini hatırlattı. Ä°kili iliÅŸkilerde bugün itibariyle model ortaklıktan uzak olduÄŸumuz açık. Obama yönetiminin son ayları ve seçim dönemi olduÄŸundan özellikle medyada ikili iliÅŸkilerde güven ve algı meselesi daha fazla öne çıkıyorsa da uzun vadeli gerçek gündem belli.
- ABD iliÅŸkilerinin özellikle OrtadoÄŸu'daki sorunlar boyutuyla sıkıntıların giderilmesi ve yeniden canlandırılması gerekiyor. Bunun da ErdoÄŸan'ın iÅŸaret ettiÄŸi üzere "ortak deÄŸerler ve karşılıklı menfaatler temelinde" yapılması elzem. Bu sebeple Obama yönetiminin PKK'nın kolu olan YPG'yi desteklemesini ErdoÄŸan'ın eleÅŸtirmemesi mümkün deÄŸil.
Yine de Türkiye- ABD ilişkilerinde birlikte çalışma iradesi ile "stratejik sapmaları" düzeltecek yeni bir dönemi başlatmak gerekiyor. Bunun için yeni başkanın, Obama'nın Ortadoğu politikasında bir yenilenme yapması gerekiyor. Her şeyden önce Obama'nın "ümitsiz" ve bazen "özcü" Ortadoğu algısının tashih edilmesi lazım.
Hatırlayacaksınız Obama'nın, Jeffrey Goldberg'e verdiği mülakatta Ortadoğu'nun sorunlarının "bir nesil daha çözülemeyeceği" kanaati ve Türkiye de dahil müttefiklerin "sorumsuzluğu," ya da "laf dinlememesi" yönündeki yargısı hâkimdi. Suriye "ateşinin" içine girmeyen Obama, bir anlamda bölgenin aktörlerinin (bölgesel ya da yerel) çatışma düzlemini genişletti. Ve bu krizin bölge ülkelerinin ve yerel aktörlerin çözmesi gerektiği yönündeki politikasının en çok zarar verdiği ülkelerin başında Türkiye bulunuyor. Bu zarar mülteci dramından terör gruplarının tehdidine kadar uzanıyor. Dahası, PKK -YPG'ye açılan geniş alan müttefiklik ya da terörle mücadelede işbirliği ile hiçbir türlü açıklanamayacak çelişkiler taşıyor. Ortadoğu'ya da uzun sürecek yeni çatışmaların ateşini getiriyor.
"Otoriterlik" suçlamaları meselenin sosu konumunda. Bilmem Obama'nın "otoriterlik" muhabbetinin ErdoÄŸan'ın "büyük ordusuyla Suriye'ye istikrar getirmeyi" reddetmesi olduÄŸunu hatırlatmaya gerek var mı?

Henüz yorum yapılmamış.

* İşaretli tüm alanları doldurunuz.